Πόσοι είναι οι καπνιστές στην Ελλάδα και στις άλλες χώρες;
Σύμφωνα με τον παγκόσμιο οργανισμό υγείας, το 22% του παγκόσμιου πληθυσμού καπνίζει συστηματικά, δηλαδή 1,1 δις άνθρωποι. Στην Ελλάδα το ποσοστό αυτό είναι πολύ υψηλότερο, αφού το 41% των ανδρών και το 32% των γυναικών άνω των 15 ετών είναι καπνιστές, κατατάσσοντας μας έτσι στις χώρες με τα μεγαλύτερα ποσοστά παγκοσμίως.
Πόσο σοβαρά προβλήματα μπορεί να προκαλέσει το τσιγάρο;
Το κάπνισμα αποτελεί την πρώτη αιτία θανάτου που θα μπορούσε να προληφθεί παγκοσμίως. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό υγείας το τσιγάρο σκοτώνει 8.000.000 ανθρώπους το χρόνο και σε βάθος χρόνου σκοτώνει το 50% των χρηστών. Στην Ελλάδα, 19.000 άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από το τσιγάρο ενώ έχουμε πάνω από 7.000 θανάτους από καρκίνο πνεύμονα κάθε χρόνο, με το 90% αυτών να οφείλονται στο κάπνισμα. Το κάπνισμα όχι μόνο μειώνει το προσδόκιμο επιβίωσης αλλά οδηγεί σε παθήσεις που προκαλούν σημαντικές αναπηρίες. Οι σημαντικότερες βλάβες που προκαλεί στον πνεύμονα είναι η ανάπτυξη καρκίνου και Χρόνιας Αποφρακτικής Πνευμονοπάθειας.
Το τσιγάρο επηρεάζει άλλα όργανα εκτός από τους πνεύμονες;
Το κάπνισμα προκαλεί σημαντικές βλάβες σε πολλά όργανα, είναι σημαντικός παράγοντας κινδύνου για εμφράγματα και εγκεφαλικά, επιβαρύνει σχεδόν όλα τα συστήματα του οργανισμού όπως δέρμα, οστά, ουροποιητικό και γενετικό σύστημα και αυξάνει ιδιαίτερα την πιθανότητα για καρκίνο, όχι μόνο στον πνεύμονα, αλλά και σε άλλα όργανα όπως ο λάρυγγας και το ουροποιητικό.
Έχει σημασία το πόσο «βαριά» είναι τα τσιγάρα που καπνίζω;
Το πόσο «βαριά» είναι τα τσιγάρα ή η χρήση ειδικών φίλτρων δεν αλλάζει τις πιθανότητες πρόκλησης νόσου από το κάπνισμα. Έχει αποδειχθεί ότι οι αυτοί που καπνίζουν πιο «ελαφριά» τσιγάρα όχι μόνο δεν κινδυνεύουν λιγότερο αλλά επειδή έχουν την τάση να εισπνέουν τον καπνό πιο βαθιά, αναπτύσσουν διαφορετικού τύπου καρκίνο σε διαφορετικές θέσεις.
Είμαι ο μόνος που καπνίζει στο σπίτι. Μπορεί να δημιουργήσω πρόβλημα στους άλλους;
Είναι πλέον γνωστό ότι το παθητικό κάπνισμα δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στους πνεύμονες και πολλά άλλα όργανα, ακόμα και αν το άτομο δεν έχει καπνίσει ποτέ. Ιδιαίτερα ευαίσθητα στον καπνό του τσιγάρου είναι τα παιδιά, τα οποία κινδυνεύουν από πολύ σοβαρές επιπλοκές όταν μεγαλώνουν σε ένα περιβάλλον με τσιγάρο.
Αν κόψω τώρα το κάπνισμα, θα επωφεληθώ;
Έχει αποδειχθεί ότι όταν ο καπνιστής κόψει το τσιγάρο μέχρι τα 35, έχει το ίδιο προσδόκιμο επιβίωσης με τον μη καπνιστή. Οποιαδήποτε όμως στιγμή της ζωής του κάποιος αποφασίσει να αφήσει αυτή τη συνήθεια, έχει οφέλη. Η νικοτίνη καθαρίζει από τον οργανισμό μέσα σε 24 ώρες, ενώ μετά από λίγες ημέρες παρατηρείται σημαντική βελτίωση στη λειτουργία της καρδιάς και των πνευμόνων. Ο κίνδυνος για καρδιαγγειακά νοσήματα μειώνεται στο φυσιολογικό μέσα σε λίγα χρόνια ενώ ο κίνδυνος για καρκίνο σταματά να αυξάνεται εκθετικά.
Πως μπορώ να καταλάβω αν οι πνεύμονές μου έχουν πάθει «ζημιά» από το τσιγάρο;
Οι καπνιστές συχνά έχουν συμπτώματα που σχετίζονται με το τσιγάρο στα οποία όμως δεν δίνουν ιδιαίτερη σημασία. Για παράδειγμα ο πρωινός «τσιγαρόβηχας», δηλαδή ο παραγωγικός βήχας που ξεκινάει το πρωί όταν ξυπνάμε και σταματάει λίγη ώρα αργότερα, ενώ θεωρείται αναμενόμενος για έναν καπνιστή, στην πραγματικότητα αποτελεί το πρώτο σύμπτωμα της Χρόνιας Αποφρακτικής Πνευμονοπάθειας. Άλλα συμπτώματα που πρέπει να μας θορυβήσουν είναι η δυσκολία στην ανάσα, το σφίξιμο στο στήθος αλλά και τα συχνά κρυολογήματα που «κατεβαίνουν στο στήθος». Δυστυχώς όμως το τσιγάρο μπορεί να έχει προκαλέσει ήδη σημαντική βλάβη χωρίς να δίνει κανένα σημάδι. Αυτός είναι ο λόγος που συστήνεται όλοι όσοι καπνίζουν πολλά τσιγάρα και για πολλά χρόνια να ελέγχονται τακτικά από ειδικό Πνευμονολόγο.
Θέλω να το κόψω αλλά δεν μπορώ. Υπάρχει τρόπος να βοηθηθώ;
Παρότι οι βλαβερές συνέπειες του τσιγάρου είναι ευρέως γνωστές, οι περισσότεροι καπνιστές ενώ θέλουν να διακόψουν το κάπνισμα δυσκολεύονται να το κάνουν. Αυτό οφείλεται στην έντονα εθιστική δράση της νικοτίνης, η οποία είναι εντονότερη ακόμα και από αυτή της κοκαΐνης. Αν ένας καπνιστής επιχειρήσει να κόψει μόνος του το κάπνισμα χωρίς βοήθεια, οι πιθανότητες να τα καταφέρει δεν είναι πάνω από 5%. Με τη βοήθεια του Πνευμονολόγου και με τις σύγχρονες μεθόδους υποβοήθησης το ποσοστό αυτό μπορεί να φτάσει και το 55%. Αρκεί η θέληση, και η διαδικασία μπορεί να γίνει πολύ πιο απλή και εύκολη!