Τι είναι οι βρογχεκτασίες;
Οι βρόγχοι του πνεύμονα αποτελούν τους αεραγωγούς, δηλαδή τους «σωλήνες» μέσα στους οποίους μεταφέρεται ο αέρας μέσα στους πνεύμονες. Όσο απομακρυνόμαστε από την τραχεία, οι βρόγχοι διακλαδίζονται και γίνονται όλο και μικρότεροι, για να καταλήξουν σε μικρούς σάκους, τις κυψελίδες, όπου γίνεται η ανταλλαγή των αερίων. Ο ρόλος των βρόγχων δεν είναι μόνο η μεταφορά του αέρα, αλλά συμμετέχουν στην άμυνα του πνεύμονα και στην παραγωγή πτυέλων και είναι στείροι μικροβίων. Οι βρογχεκτασίες αποτελούν μία μόνιμη διάταση των βρόγχων οι οποίοι χάνουν την ελαστικότητα και τη λειτουργικότητά τους. Τα πτύελα που παράγονται δυσκολεύονται να βγουν και αυτό οδηγεί στον μικροβιακό αποικισμό του πνεύμονα.
Πως δημιουργούνται οι βρογχεκτασίες;
Οι βρογχεκτασίες συνήθως είναι αποτέλεσμα χρόνιου ερεθισμού του πνεύμονα. Οι πολλές υποτροπιάζουσες λοιμώξεις, ιδίως στην παιδική ηλικία, μπορεί να οδηγήσουν στη δημιουργία βρογχεκτασιών λόγω των φλεγμονωδών ουσιών που παράγονται και οδηγούν στην καταστροφή των ιστών. Ακόμη, οι βρογχεκτασίες μπορεί να είναι αποτέλεσμα κάποιας πιο ειδικής ή χρονίζουσας λοίμωξης, όπως η φυματίωση ή οι μυκητιασικές λοιμώξεις αλλά και μίας χρόνιας πνευμονικής νόσου, όπως η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια ή το άσθμα. Άλλες αιτίες βρογχεκτασιών είναι γονιδιακές ανωμαλίες, κάποια αυτοάνοσα νοσήματα και η χρόνια εισρόφηση ή εισπνοή ερεθιστικών παραγόντων.
Ποια είναι τα συμπτώματα των βρογχεκτασιών;
Τα συμπτώματα των βοργχεκτασιών είναι χρόνια, όπως ο βήχας, η παραγωγή δύσοσμων πτυέλων, η δύσπνοια και ο συριγμός. Ο ασθενής μπορεί να αισθάνεται εύκολη κόπωση και φούσκωμα ή σφίξιμο στο στήθος ιδίως κατά την προσπάθεια. Τακτικά όμως δημιουργούνται και οξεία συμβάντα, όπως οι υποτροπιάζουσες λοιμώξεις και η αιμόπτυση. Αυτά αφορούν συνήθως παροξύνσεις των βρογχεκτασιών και χρήζουν επείγουσας αντιμετώπισης.
Πώς γίνεται η διάγνωση των βρογχεκτασιών;
Αρχικά πρέπει να γίνει η διάγνωση των βρογχεκτασιών και στη συνέχεια να καθοριστεί η αιτία τους. Η κύρια εξέταση που θέτει τη διάγνωση των βρογχεκτασιών είναι η Αξονική Τομογραφία Θώρακος υψηλής ευκρίνειας. Στην εξέταση αυτή φαίνεται η διάταση των βρόγχων και η πάχυνση των τοιχωμάτων τους είτε τοπικά σε ένα σημείο είτε διάχυτα σε όλον τον πνεύμονα. Η απλή ακτινογραφία συνήθως δεν αποκαλύπτει τις βρογχεκτασίες, μπορεί όμως να αποκλείσει άλλες παθήσεις. Η σπιρομέτρηση δίνει πολλές πληροφορίες για την λειτουργία και την κατάσταση των πνευμόνων και χρησιμοποιείται και για τον καθορισμό πιθανής υποκείμενης πνευμονικής νόσου, όπως το άσθμα ή η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια. Απαραίτητη είναι η καλλιέργεια πτυέλων για να δούμε αν υπάρχει ενεργός λοίμωξη ή αποκισμός από κάποιο μικρόβιο, το οποίο είναι σύνηθες σε ασθενείς με βρογχεκτασίες. Τέλος, γενικές αλλά και ειδικές αιματολογικές εξετάσεις θα μας καθορίσουν τη γενική κατάσταση του οργανισμού αλλά και πιθανά αίτια των βρογχεκτασιών.
Ποια είναι η θεραπεία των βρογχεκτασιών;
Οι βρογχεκτασίες αποτελούν μη αναστρέψιμες βλάβες των πνευμόνων. Όμως, η σωστή αντιμετώπιση βοηθάει στο να μην επιδεινωθεί η νόσος, να αποτραπούν οι λοιμώξεις και να ανακουφιστεί ο ασθενής από τα συμπτώματά του. Επίσης, σημαντικός είναι ο έλεγχος και ο περιορισμός του υποκείμενου αιτίου. Ο ασθενείς με βρογχεκτασίες αντιμετωπίζεται με κατάλληλα αντιβιοτικά, αντιφλεγμονώδη φάρμακα, βρογχοδιασταλτικά και βλεννολυτικά για τη ρευστοποίηση των εκκρίσεων. Επίσης, σημαντικός είναι ο εμβολιασμός, ενώ σε περιπτώσεις πιο εκτεταμένης νόσου είναι χρήσιμη η φυσιοθεραπεία αναπνευστικού και η οξυγονοθεραπεία.